Quyết toán thuế muộn, phạt đến 5 triệu đồng

Trong thông báo gửi tới Thanh Niên ngày 27.2 về hướng dẫn quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2016, Cục Thuế Hà Nội cho biết năm nay có nhiều điểm mới. Đối tượng phải quyết toán thuế là các cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công có số thuế phải nộp thêm hoặc có số thuế nộp thừa có nhu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ thuế vào kỳ sau. Tuy nhiên, đối với trường hợp có số thuế nộp thừa đề nghị hoàn, các cá nhân có thể nộp hồ sơ bất cứ thời điểm nào trong năm (kể cả sau 31.3.2017) mà không bị phạt. Cục Thuế Hà Nội lưu ý, cá nhân không phát sinh số thuế phải nộp; cá nhân có số thuế nộp thừa nhưng không có nhu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ thuế vào kỳ sau thì không phải thực hiện quyết toán.

Việc chậm quyết toán thuế, theo quy định người nộp thuế sẽ phải chịu phạt. Cụ thể, sau ngày 31.3.2017, nếu cá nhân nào nằm trong diện bắt buộc phải quyết toán thuế nhưng chậm nộp hồ sơ từ 1 - 5 ngày (có tình tiết giảm nhẹ) bị phạt cảnh cáo. Nếu chậm 1 - 10 ngày phạt tiền từ 400.000 - 1 triệu đồng. Mức phạt sẽ tăng dần đều theo số ngày chậm nộp, từ trên 10 - 20 ngày phạt 800.000 - 2 triệu đồng... Mức cao nhất từ trên 40 - 90 ngày hoặc quá 90 ngày nhưng không phát sinh số thuế phải nộp, phạt tiền từ 2 - 5 triệu đồng.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế TNCN (Tổng cục Thuế), cho biết, những tổ chức trả thu nhập có số lượng lớn người lao động ủy quyền quyết toán thuế thì được lập danh sách các cá nhân ủy quyền và chịu trách nhiệm về tính chính xác. Tổng cục thuế khuyến cáo, các tổ chức nên nộp quyết toán thuế TNCN sớm để tạo điều kiện cho người lao động không ủy quyền quyết toán thuế thực hiện tự quyết toán thuế (đặc biệt là cá nhân được hoàn thuế).

Không thể phủ nhận nỗ lực của ngành thuế trong việc cắt giảm thời gian, thủ tục hành chính thuế. Tuy nhiên, mùa quyết toán năm nào cũng vậy, cứ đến tháng 3, tình trạng ùn tắc, chen lấn, xếp hàng tranh nhau nộp thuế khiến người dân ngán ngẩm. PGS-TS Ngô Trí Long cho rằng nguyên nhân một phần do người dân không chủ động, năm nào cũng để nước đến chân mới nhảy, cứ vào các ngày cuối tháng 3 mới đi làm thủ tục quyết toán. Song nguyên nhân chủ yếu đến từ một số quy định, cách thu thuế chưa thực sự thông thoáng, thuận tiện được quy định ngay trong luật mà lâu nay chưa được sửa đổi.
Đơn cử trường hợp người lao động vất vả đi “xin” lại tiền thuế thừa. Theo ông Long, nguồn gốc của việc này chính là do mức khấu trừ 10% với các khoản thu nhập vãng lai từ 2 triệu là chưa phù hợp. Do vậy, cần thiết có sự điều chỉnh mạnh tay hơn, không nên lắt nhắt quá, sợ thất thoát mà thu theo kiểu như thời gian qua, để rồi cuối năm khổ cả người nộp thuế lẫn cơ quan thuế.

Ông Nguyễn Thành P., kế toán của một công ty xuất nhập khẩu thương mại tại Hà Nội, phản ánh hiện nay các DN kê khai và quyết toán thuế qua mạng vào địa chỉ trang web: https://nhantokhai.gdt.gov.vn để nộp tờ khai. Nhưng trước khi tiến hành nộp tờ khai các DN phải báo cáo thuế trên phần mềm kê khai thuế Hỗ trợ kê khai các phiên bản. Phần mềm kê khai được cập nhật thường xuyên nhưng chủ yếu là thêm cột này, sau đó bỏ cột kia, còn thực chất vẫn không đổi. Trang web nộp báo cáo thì được chạy trên một trình duyệt internet lỗi thời: Explorer, mạng lỗi liên tục, kê khai hệ thống lỗi liên tục, các phần mềm hỗ trợ phức tạp như Java... Để nộp được kê khai thuế, người làm kế toán chỉ tốn 1 giờ làm báo cáo nhưng tốn cả ngày vẫn chưa gửi xong báo cáo do những lỗi phần mềm Java gây nên, lỗi do nghẽn mạng, lỗi mạng kê khai.

“Như vậy, việc kê khai tưởng chừng như được cải cách để giảm thời gian, chi phí của người làm kế toán, đỡ kẹt xe, đỡ tốn giấy in nhưng đứng ở góc độ người làm kế toán, để nâng cao tiện ích cho người kê khai, cơ quan thuế cần nâng cấp trang web của mình và sử dụng các trình duyệt khác như: Chrom, Firefox... hỗ trợ cài đặt các phần mềm liên quan...”, ông P. đề nghị.